Chùa Tây Phương

Một góc chùa Tây Phương Ảnh: Hoàng Thu Phố

Chỉ chưa đầy một giờ chạy xe từ trung tâm Hà Nội, chúng tôi đã có mặt ở cổng chùa. Khác với không khí náo nhiệt ngày hội chính, chùa Tây Phương bình yên đến tĩnh lặng trong ngày thường. Cũng với 239 bậc đá ong thường nhật nhưng con đường dẫn lên chùa hôm nay như rộng rãi và thơ mộng hơn vì vắng vẻ. Hai bên đường cây cối xanh um tỏa bóng xuống che mát cho du khách đến vãn cảnh chùa. Ở đây, người ta vẫn có thể bắt gặp những loài cây đặc trưng của vùng gò đồi bán sơn địa như cây mây, cây trám, bồ quân, sắn thuyền hay núc nác… Và tre xanh là loài cây không thể vắng bóng bên những bậc đá ong cổ kính dẫn lên ngôi chùa đã ngàn năm tuổi.

Những món quà quê

Mặc dù là một địa danh nổi tiếng với nhiều du khách trong và ngoài nước, nhưng chùa Tây Phương vẫn giữ cho mình nét đặc trưng không bị "lai căng” như nhiều ngôi chùa hoặc danh lam thắng cảnh khác. Trong lúc những di tích khác như chùa Trăm Gian, chùa Đậu đang bị trùng tu "làm mới” thì thật đáng mừng, chùa Tây Phương vẫn giữ cho mình dáng vẻ tôn nghiêm cổ kính như thưở ban đầu. Bên trong chùa, những pho tượng phật có niên đại nhiều thế kỷ đã làm nên "thương hiệu” cho "Tây Phương cổ tự”. Ngắm những pho tượng nơi đây, chắc hẳn không ai không nhớ đến bài thơ nổi tiếng "Các vị La Hán chùa Tây Phương” của nhà thơ Huy Cận. Thế giới tượng phật nơi đây vô cùng sinh động, đấy là hình ảnh thu nhỏ của xã hội loài người với đầy đủ "hỉ, nộ, ái, ố” và triết lý nhân sinh của đạo Phật, chùa có lối kiến trúc hình chữ Tam giống như nhiều ngôi chùa khác. Nhưng điều độc đáo ở đây là chùa được xây bằng loại gạch nung không trát vữa nên tạo vẻ đơn sơ thô mộc nhưng vẫn rất tinh tế, đặc biệt những ô cửa sổ tròn mang triết lý "sắc sắc không không”. Mái ngói được thiết kế hai tầng theo kiểu chồng hộp diêm độc đáo cùng những góc đao cong hướng lên trời, nội thất được chạm trổ cầu kỳ và hết sức tinh tế do các nghệ nhân làng mộc Chàng Sơn nổi tiếng vùng này thực hiện. Khuôn viên chùa rộng rãi lại được những tán cây xanh bao phủ, nên luôn tạo ra cho du khách cảm giác bình yên khi trở về đất Phật. Ngay cả trong mùa lễ hội, chùa Tây Phương cũng không xô bồ, ồn ã như nhiều điểm du lịch tâm linh khác.

Bậc đá ong dẫn lên chùa Tây Phương

Người dân nơi đây có câu hát để nhắc nhớ ngày chùa Tây Phương mở hội: Nhớ ngày mùng sáu tháng ba/ Ăn cơm với cà đi hội chùa Tây…

Đến nơi đây, chúng tôi được thưởng thức đặc sản nổi tiếng của vùng đất này, đó là bánh tẻ Cầu Liêu và chè lam Thạch Xá. Cầu Liêu là chính thôn xóm nơi ngôi chùa cổ này tọa lạc, nhưng còn chè lam chính hiệu Thạch Xá thì phải đi xa hơn. Theo một bà cụ bán hàng trước cổng chùa, muốn có được chè lam thửa đặc biệt thì người mua phải mất công chạy xe đi thêm khoảng mươi phút nữa để tới làng Thạch, ở đấy mới có món chè lam "chính hiệu”. Các sạp hàng quanh chùa Tây Phương cũng bày bán rất nhiều nhưng không phải loại đặc biệt, thậm chí còn không phải là sản phẩm của người dân nghề làng Thạch. Ngoài ra, còn một "đặc sản” khác, đó là những chú chuồn chuồn được làm thủ công bằng chất liệu tre truyền thống. Với đôi tay thoăn thoắt, những người dân sống quanh chùa làm ra những con chuồn chuồn tre màu sắc bắt mắt và có thể đậu thăng bằng trên nhiều vị trí. "Đặc sản” này đã mang hình bóng chùa Tây Phương theo chân nhiều du khách trong và ngoài nước.

Kim Thanh