Con đường "Gốm sứ"

Giới thiệu Con đường "Gốm sứ"

Chủ nhân của ý tưởng “Con đường gốm sứ” là nhà báo, họa sĩ Nguyễn Thu Thủy - một cô gái sinh ra và lớn lên ở Hà Nội. Thói quen quan sát của nghề báo, niềm đam mê với hội họa và tình yêu Hà Nội đã khiến cô nảy ra ý tưởng biến con đê sông Hồng - con đường hằng ngày cô qua khi đến cơ quan, có không ít đoạn bị bôi bẩn, vẽ bậy - thành một dấu ấn nghệ thuật trường tồn cùng thời gian, ghi lại mốc son khi Hà Nội tròn nghìn năm tuổi.

Thủy nói: “Những gì tôi được chứng kiến tại cuộc khai quật khảo cổ ở trung tâm Hoàng thành Thăng Long vào cuối năm 2003 đã là nguồn cảm hứng rất lớn của tôi cho dự án “Con đường gốm sứ” ven sông Hồng.

Những đầu phượng, đầu rồng lớn bằng đất nung, những họa tiết trang trí kiến trúc, những viên gạch hoa cúc dây thời Lý, thạp gốm lớn hoa nâu thời Trần, bình gốm men lam và men trắng thời Lê... đã khiến tôi xúc động mạnh và nghĩ về một dòng chảy lịch sử xuyên suốt được lưu giữ trên chất liệu gốm.

Tôi ấp ủ ý tưởng về một con đường gốm sứ để tôn vinh chất liệu gốm truyền thống lâu đời của cha ông và sẽ tái hiện lại một phần những họa tiết hoa văn đẹp theo dòng chảy lịch sử trên con đường này”.

Khi chưa được gắn gốm

Đã hoàn thành

Tháng 11.2006 đề án “Con đường gốm sứ ven sông Hồng - quà tặng Hà Nội nhân 1.000 năm tuổi” đã ra đời. Tuy nhiên từ ý tưởng, lập đề án cho đến việc triển khai, thực hiện là cả một chặng đường dài không ít khó khăn. Phải nói ngay rằng, ngay từ đầu, không ít người đã bày tỏ sự nghi hoặc của mình đối với ý tưởng lãng mạn của Nguyễn Thu Thủy, thậm chí, có người còn nghĩ đó là ý tưởng viển vông, không khả thi và không cần thiết.

Nhưng với những gì được chứng kiến ở nhiều công trình kiến trúc ốp gốm của Châu Âu trong một chuyến theo học về báo chí ngắn hạn ở Đức; với sự hồi sinh của các làng gốm Bát Tràng, Chu Đậu, Phù Lãng, Bầu Trúc... ở VN; và với cả sự quan tâm thích thú của du khách nước ngoài đối với những sản phẩm gốm truyền thống ấy...

Thủy tin là mình sẽ làm được. Sau một năm, tự bỏ kinh phí làm thử một đoạn tranh, đề án đã được UBND TP.Hà Nội phê duyệt và cho phép triển khai theo phương thức có sự hỗ trợ của Nhà nước, xã hội đóng góp kinh phí để các nghệ sĩ thể hiện, sáng tạo. Đầu năm 2008, “Con đường gốm sứ” do Cty nghệ thuật Tân Hà Nội chính thức bắt đầu triển khai.

Những mảng gốm lớn hay nhỏ được chế tác và nhuôm men màu  tại làng gốm Bát Tràng. Gốm được được nung ở nhiệt độ trên 1.200 độ C sẽ bền vững với thời gian, màu men không bị phai mờ, không bị rêu mốc và đặc biệt màu sắc luôn tươi tắn

Gốm nung xong được tập trung về xưởng lắp ghép tại 28 đường Hồng Hà (Hà Nội). Tại đây các nghệ sỹ, những người thợ và  tình nguyện viên ghép gốm lại theo những phác thảo được thiết kế từ trước.

Đây là hình ảnh vườn đào Nhật Tân được chuyển thể thành tranh gốm. Tranh được ghép ở xưởng gốm, rồi mang ra gắn tại hiện trường.

Họa sĩ-nhà báo Nguyễn Thu Thủy, tác giả của dự án Con đường gốm sứ

cùng các cộng sự làm việc tại hiện trường

Một công trình nghệ thuật đa sắc, màu

Theo đề án, “Con đường gốm sứ” khởi đầu từ cửa khẩu Phú Thượng (Tây Hồ) xuôi theo dòng chảy con sông Hồng đến cuối phố Trần Quang Khải giáp với đường Nguyễn Khoái và sẽ có 27 đoạn tranh gốm nối tiếp nhau theo các chủ đề như: “Các họa tiết hoa văn theo dòng chảy lịch sử từ Đông Sơn qua Lý - Trần - Lê - Nguyễn”;

Văn Hóa Đông Sơn

Văn Hóa thời Lý Trần

“Hoa văn biểu trưng trong văn hóa, kiến trúc của 54 dân tộc anh em”; “Tranh thiếu nhi”; “Tranh đương đại do các họa sĩ trong nước và quốc tế thể hiện”; “Tranh lễ hội dân gian”...

Họa tiết của dân tộc Lô Lô

Hoạ tiết dân tộc

Hoa văn thổ cẩm

Tháng 3.2008 nghệ sĩ Đan Mạch Michael Geertsen thực hiện đoạn tranh gốm đương đại đầu tiên trên bức tường đê đối diện bến xe Long Biên.

 

 

 

 

Ngay sau đó, các nghệ sĩ quốc tế đã có kế hoạch nhập cuộc: Nghệ sĩ Pháp Dominique de Miscault thực hiện đoạn tranh gốm lấy cảm hứng từ sử thi “Đẻ đất đẻ nước” của dân tộc Mường (Hoà Bình).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

tranh gốm của các em thiếu nhi Việt Nam và quốc tế với chủ đề "Hà Nội - Thành phố vì hòa bình".

 

 

 

 

Cũng chính từ ý tưởng lãng mạn và ý nghĩa nhân văn của “Con đường gốm sứ”, dự án đã thu hút được sự quan tâm của rất nhiều nghệ sĩ trong nước cũng như nước ngoài, nhiều tổ chức quốc tế và các ĐSQ ở VN, các nghệ nhân và các em học sinh...

 

Tranh của hoạ sỹ Phạm Viết Hồng Lam được chuyển thể lên gốm

 

Các họa sĩ Phạm Viết Hồng Lam, Tùng Ngọc, Công Quốc Hà, Doãn Sơn, Tạ Phương Thảo, Bùi Viết Đoàn, Phan Thanh Sơn, Phạm Viết Anh Trí, Nguyễn Ngọc Tuấn, Nguyễn Mạnh Cường, Đoàn Xuân Tùng... đã gắn bó và đồng hành cùng con đường gốm sứ ngay từ những ngày đầu tiên.

 

 

 

 

Bên cạnh đó, hưởng ứng lời kêu gọi trên website của dự án Con đường gốm sứ và thông qua phóng sự về dự án này trên kênh truyền hình CNN hồi tháng 9.2009 gần 100 nghệ sĩ gốm và họa sĩ từ Hungary, Mexico, Brazil, Argentina, Mỹ, Đài Loan, Croatia,...đã gửi những viên gạch nghệ thuật dành tặng Hà Nội.

 

Hà Nội ngàn năm hiện ra qua hình ảnh rồng thiêng

 

 

 

Phố cổ Hà Nội

 

Có những viên gạch được vẽ rất cầu kỳ như một bức tranh nhỏ, có những viên gạch được phủ những men màu lạ mang dấu ấn nghệ thuật làm gốm từ những vùng đất xa xôi. Một nhóm các nghệ sĩ Italia gửi tặng một đoạn tranh gốm ghép từ những viên mosaic đá tự nhiên nguyên bản từ vùng Florence (Italia).

 

 

 

Hữu tình

 

 

Sự hưởng ứng nhiệt tình của các bạn nghệ sĩ quốc tế góp phần làm tăng vẻ đa dạng cho Con đường gốm sứ, cũng như tăng thêm ý nghĩa cho món quà tặng chào đón Thăng Long Hà Nội 1.000 năm.

 

 

 

 

 

 

 

Riêng Thu Thủy, bên cạnh việc điều hành dự án và trực tiếp vẽ tranh, cô còn dày công thử nghiệm và nung thành công những cột gốm có đường kính lớn (50 - 60cm, cao gần 2 mét), trên đó Thủy tái hiện những bức tranh về Hà Nội xưa (do Tạp chí Xưa và Nay cung cấp). Thủy cho biết, những cột gốm này sẽ là những điểm nhấn trên “Con đường gốm sứ”, nó sẽ giúp cho người thưởng ngoạn hình dung rõ hơn về Thăng Long xưa và Hà Nội nay.

 

 

Đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc

Biểu tượng rồng thiêng của Thăng Long - Hà Nội

 

Con đường gốm sứ đang phấn đấu lập kỷ lục Guinness thế giới vào năm 2010 với danh hiệu Bức tranh gắn gốm dài nhất thế giới có sự tham gia của nhiều nghệ sĩ Việt Nam và quốc tế. 

“Con đường gốm sứ” đến nay đã cơ bản hoàn thành, có chiều dài 3.950 mét với diện tích gần 7.000m2. Một trong các sự kiện quan trọng của chương trình kỷ niệm đại lễ là lễ khánh thành và đón bằng công nhận kỷ lục Guinness thế giới cho con đường gốm sứ dài nhất do Tổ chức Guinness thế giới trao tặng sẽ được tiến hành vào ngày 5.10. Đây thực sự là một công trình nghệ thuật mang dấu ấn dài lâu, đánh dấu ngày Thăng Long - Hà Nội tròn 1.000 tuổi.